Bệnh có thể gặp phải ở cả nam và nữ, ung thư phổi có sự diễn tiến âm thầm theo thời gian. Khi bệnh chuyển sang giai đoạn cuối thì tiên lượng bệnh là không còn, người bệnh chỉ có thể điều trị hỗ trợ giảm đau, ngăn ngừa biến chứng và kéo dài thêm sự sống.

Theo ThS.BS CKII Vũ Xuân Huy - Phó Trưởng khoa Xạ tổng hợp Tân Triều, Bệnh viện K, có 2 nguyên nhân chính dẫn tới ung thư phổi. Thứ nhất chiếm 80% nguyên dân gây ung thư phổi là do sử dụng thuốc lá, thuốc lào.

Khói thuốc lá chứa hơn 7.000 hóa chất, trong đó có khoảng hơn 70 hóa chất trong số này gây bệnh ung thư. Điển hình là những chất như Hydrocarbon thơm đa vòng (PAH), chất 3-4 benzopyzen là chất gây ung thư rất rõ trong thực nghiệm. Mọi người hay lầm tưởng Nicotine trong thuốc lá gây ung thư, tuy nhiên Nicotine chỉ là chất gây nghiện, các hóa chất Hydrocarbon thơm mới là các chất gây ung thư. Theo thống kê 90% nam giới bị ung thư liên quan tới thuốc lá. Với ung thư phổi ở nữ giới, chiếm 50-80% liên quan tới thuốc lá hút thụ động hoặc chủ động. Đối với trẻ em, hút thuốc thụ động gây viêm đường hô hấp, viêm tai giữa, làm nặng thêm các triệu chứng hen và là một trong những nguyên nhân gây đột tử ở trẻ sơ sinh.

Thuốc lá điện tử cũng làm gia tăng số ca mắc ung thư phổi. (hình minh họa)

Khói thuốc thụ động làm tăng 22% nguy cơ trẻ sinh nhẹ cân và làm giảm cân nặng trẻ sơ sinh từ 200 đến 400 gram. Mặt khác, trẻ hút thuốc thụ động sẽ kém phát triển chức năng phổi và làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại bệnh khác.

Ngoài ung thư phổi, thuốc lá còn là tác nhân gây ra các ung thư vòm họng, hạ họng, thanh quản chiếm 75% và ung thư bàng quang chiếm 5%.

Nguyên nhân thứ hai dẫn tới ung thư phổi là yếu tố di truyền, chiếm 20% tổng nguyên nhân gây nên căn bệnh này. Có những yếu tố di truyền do gen. Ví dụ như đột biến gen P53 gây ung thư trong đó có ung thư phổi, đột biến gen EGFR ở phụ nữ gây ung thư, hoặc những đột biến gen khác liên quan đến ung thư.

Những người hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư phổi cao gấp 20 lần so với những người không hút thuốc. Do đó, đừng bao giờ thử hút thuốc. Hút thuốc lá thụ động cũng là một yếu tố nguy cơ gây ung thư phổi. Những người hít phải khói thuốc lá cũng tiếp xúc với các tác nhân gây ung thư tương tự như những người hút thuốc, mặc dù với số lượng nhỏ hơn. Do đó, hãy hạn chế đến các khu vực nơi mọi người hút thuốc hoặc yêu cầu người hút thuốc ra xa nơi mình làm việc.

Bên cạnh đó, nhiều nghiên cứu cho thấy những người sống ở những khu vực có mức độ ô nhiễm không khí cao hơn sẽ làm tăng nguy cơ ung thư phổi. Do vậy cần có những biện pháp để loại bỏ hoặc giảm thiểu ảnh hưởng của ô nhiễm không khí lên bản thân. Có chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung nhiều trái cây, rau quả. Tập thể dục thường xuyên giúp tăng cường khả năng chống trả tự nhiên của cơ thể đối với những yếu tố độc hại. Việc tập thể dục không chỉ an toàn và khả thi trong quá trình điều trị ung thư, mà còn có thể cải thiện mức độ hoạt động về thể chất và chất lượng cuộc sống.

Ngoài ra cần để ý những dấu hiệu ung thư phổi. Các dấu hiệu của ung thư phổi rất khác nhau ở mỗi cá nhân. Một số bệnh nhân có dấu hiệu rõ ràng liên quan đến phổi, một số khác thì không có dấu hiệu cho đến khi ung thư di căn sang các bộ phận khác của cơ thể. Hầu hết những người bị ung thư phổi không có triệu chứng cho đến khi bệnh tiến triển. Các triệu chứng ung thư phổi có thể bao gồmho trong một thời gian dài mà không giảm, đau ngực, khó thở, khò khè, ho ra máu, cảm thấy mệt mỏi mọi lúc, giảm cân không rõ nguyên nhân. Một số thay đổi khác có thể xảy ra với ung thư phổi có thể bao gồm các đợt viêm phổi lặp đi lặp lại và hạch bạch huyết bị sưng... Do đó, khi có một vài triệu chứng này, hãy đến cơ sở y tế để kiểm tra và tìm ra nguyên nhân cụ thể, nếu phát hiện sẽ được can thiệp sớm, giảm nguy cơ ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của bản thân.

Việt Nam

Ngô Thùy An