Cũng theo bà Nguyễn Thị Ngọc Lan, trong chiến lược truyền thông về dân số phát triển 2020, đối tượng tuyên truyền đầu tiên được đề cập chính là lãnh đạo Đảng, chính quyền, các nhà hoạch định chính sách, các nhà quản lý các cấp. Khi các nhà lãnh đạo thấu hiểu được tầm quan trọng cũng như gánh nặng công việc để hoàn thành mục tiêu chiến lược mà Nghị quyết 21 đề ra thì mới đưa ra được các quyết sách hợp lý về tổ chức bộ máy cũng như phân công nhiệm vụ tại từng địa phương.

Ngoài ra, việc thành lập và kiện toàn Ban Chỉ đạo Dân số và Phát triển tại các địa phương là điều rất cần thiết trong giai đoạn hiện nay. Song song với đó, việc đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về dân số và phát triển cho cán bộ dân số cũng cần được thực hiện thường xuyên, liên tục.

Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực làm công tác dân số là yêu cầu cấp bách.

Thực hiện Nghị quyết 19-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 6 Khóa XII về “Tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập”, các trung tâm dân số quận/huyện đã sáp nhập vào trung tâm y tế quận/huyện. Mô hình này đã đem lại những hiệu quả rõ rệt trong công tác quản lý thủ tục hành chính và tinh gọn bộ máy. Tuy nhiên, theo các chuyên gia và những người làm dân số ở cơ sở, vì đây là mô hình quản lý mới nên còn một số vướng mắc cần có thời gian và biện pháp xử lý.

GS. Nguyễn Đình Cử, nguyên Viện trưởng Viện Dân số và Các vấn đề xã hội nhận định, vấn đề vướng mắc đầu tiên có lẽ là nhân lực. Trước đây, trung bình mỗi trung tâm dân số có khoảng 6 biên chế, nay nhiều trung tâm y tế chỉ bố trí cho phòng dân số 3 cán bộ, thậm chí chỉ 1 - 2 cán bộ. Cán bộ tin học của trung tâm dân số trước đây cũng bị điều chuyển khỏi phòng dân số khi sáp nhập với trung tâm y tế, dẫn tới vướng mắc về việc cập nhật hệ thống dữ liệu dân cư.

Cùng với đó, mô hình hiện nay còn vướng mắc về cơ chế vận hành. Đặc biệt là công tác dân số phải được chú trọng toàn diện cả về quy mô và cơ cấu, hoạt động của ngành dân số đòi hỏi phải thường xuyên, liên tục và lâu dài. Song trên thực tế, tại các trung tâm y tế, việc điều trị, cứu chữa cho người bệnh lại được chú trọng hơn cả.

Ở nhiều địa phương, chức năng nhiệm vụ của trung tâm y tế, trong điều kiện sáp nhập thêm các đơn vị dân số và dự phòng, chưa được quy định lại một cách rõ ràng. Trước đây, trung tâm dân số có thể tham mưu trực tiếp cho các cấp ủy Đảng và chính quyền các cấp về công tác dân số, nay chỉ có thể thực hiện gián tiếp thông qua lãnh đạo trung tâm y tế.

Có thể nói, hoàn thiện mô hình tổ chức bộ máy cũng như nguồn nhân lực làm công tác dân số hiện nay là thách thức lớn cho việc đạt được các mục tiêu mà Nghị quyết 21-NQ/TW về công tác dân số trong tình hình mới, đã đề ra. Vì vậy, củng cố hệ thống tổ chức bộ máy, nhất là ở cấp quận huyện và tăng cường năng lực cho đội ngũ cán bộ dân số là nhiệm vụ rất cấp bách hiện nay. Điều đó đòi hỏi phải quy định rõ ràng chức năng, nhiệm vụ về dân số của trung tâm y tế; tăng cường nguồn lực cho công tác dân số, không chỉ về nhân lực, vật lực, tài lực mà còn cả việc bố trí cán bộ lãnh đạo trong các cấp ủy, chính quyền của trung tâm y tế.

Theo GS. Nguyễn Đình Cử, để thực hiện nhiệm vụ chuyển trọng tâm chính sách sang dân số và phát triển, cần tăng cường đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ dân số vốn xưa nay chỉ quen với nhiệm vụ trọng tâm là kế hoạch hóa gia đình. Muốn thực hiện được nhiệm vụ này, cần có sự ủng hộ mạnh mẽ của lãnh đạo các trung tâm y tế.

Nhã Khanh

ad syt ad