Theo đó, thực hiện Đề án Phát triển thanh toán không dùng tiền mặt giai đoạn 2021- 2025, các cơ sở y tế ngành Y tế Hà Nội đã có kế hoạch triển khai thanh toán không dùng tiền mặt. Hiện nay, 100% các đơn vị trực thuộc đã thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt, đáp ứng nhu cầu thanh toán thuận tiện, hiệu quả của các tổ chức, cá nhân, nâng cao hiệu quả hoạt động, quản lý của đơn vị. Các đơn vị đã phổ biến, quán triệt về hoạt động thanh toán điện tử không dùng tiền mặt, xây dựng kế hoạch triển khai hoạt động. Nhiều đơn vị đã chủ động bố trí nguồn lực, các điều kiện phục vụ nâng cấp, phát triển hạ tầng thanh toán hiện đại, an toàn, hiệu quả, kết nối, tích hợp với các hệ thống quản lý của cơ quan bảo hiểm, kho bạc, ngân hàng, thuế (hóa đơn điện tử), ...
Các hình thức triển khai thanh toán viện phí không dùng tiền mặt tại các cơ sở khám, chữa bệnh trong ngành Y tế Hà Nội bao gồm 100% thực hiện chuyển khoản; POS ngân hàng không kết nối với HIS hiện đã có 17/42 bệnh viện và CDC Hà Nội thực hiện; Mobile money đã áp dụng thanh toán tại Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội, Bệnh viện đa khoa Gia Lâm, Bệnh viện Tâm thần Hà Nội; POS ngân hàng kết nối với HIS hiện đã có 10/42 bệnh viện thực hiện; Quét mã QR tĩnh đã triển khai thanh toán tại 32/42 bệnh viện; Thẻ khám bệnh đã triển khai tại Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội, Bệnh viện đa khoa Vân Đình, Bệnh viện đa khoa Mỹ Đức; Quét mã QR động triển khai thực hiện tại 29/42 bệnh viện và CDC Hà Nội; Kios có 11 bệnh viện triển khai trong đó các bệnh viện đã kết nối dữ liệu dân cư gồm Bệnh viện đa khoa: Đức Giang, Xanh Pôn, Đống Đa, Thanh Nhàn, Hà Đông và Nam Thăng Long.
Các hình thức giao dịch này giúp tiết kiệm thời gian, tăng tính an toàn và minh bạch cho cả người mua và người bán, đồng thời giúp các đơn vị y tế quản lý dòng tiền hiệu quả hơn.
Tỷ lệ trung bình số lượng giao dịch thanh toán phát sinh qua ngân hàng trong cung ứng dịch vụ công giai đoạn 2021-2025 của các đơn vị tính đến 30/6/2025: năm 2021 17%, năm 2022 21%, năm 2023 27%, năm 2024 37%, năm 2025 44%.
Đến thời điểm hiện tại, 100% các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh trực thuộc Sở Y tế Hà Nội thanh toán dịch vụ y tế bằng phương thức thanh toán không dùng tiền mặt.
Tỷ lệ bình quân thanh toán không dùng tiền mặt đối với các dịch vụ tại các đơn vị tính đến 30/6/2025: năm 2021 67,5% , năm 2022 70,8%, năm 2023 75,2%, năm 2024 81,3%, năm 2025 85,1%.
Các đơn vị trong ngành đã thực hiện 100% trả lương cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động qua tài khoản ngân hàng. Trong các hoạt động quản lý tại đơn vị trong ngành, các cơ sở y tế đều hạn chế tối đa sử dụng tiền mặt.
Tuy nhiên, Sở Y tế Hà Nội ghi nhận một số tồn tại, vướng mắc do việc đa dạng hóa phương thức thanh toán còn gặp nhiều hạn chế như tại các cơ sở y tế xa trung tâm Thành phố, hạ tầng kỹ thuật, hệ thống máy móc, đường truyền internet chưa đồng bộ, còn gián đoạn khi thanh toán (đặc biệt giờ cao điểm) gây áp lực cho cán bộ y tế. Bộ phận người dân là người cao tuổi, ở nông thôn chưa quen các ứng dụng thanh toán điện tử.
Chi phí đầu tư cơ sở hạ tầng còn lớn, chi phí lắp đặt, duy trì thiết bị và chi phí phục vụ công tác thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt còn cao như phí dịch vụ qua thẻ ATM, phí thanh toán chuyển khoản, phí quản lý tài khoản, phí thanh toán qua POS... gây khó khăn trong đầu tư, nâng cấp, cải tạo và quản lý chi phí.
Việc kết nối, tích hợp dữ liệu giữa phần mềm quản lý bệnh viện, phần mềm kế toán... với phần mềm đơn vị cung cấp dịch vụ thanh toán (hệ thống ngân hàng) một số nơi còn chưa đồng bộ, gặp nhiều khó khăn, cần thời gian và chi phí để hoàn thiện.
Mặc dù các bệnh viện đã áp dụng bệnh án điện tử, tuy nhiên một số bảng kê chi phí khám chữa bệnh vẫn chưa được Bộ Y tế quy định ký điện tử, vẫn phải sử dụng bản cứng để thanh toán tại quầy thu viện phí (Bảng kê chi phí khám chữa bệnh theo Quyết định số 6556/QĐ-BYT ngày 30/10/2018). Thời gian xử lý lỗi phát sinh giao dịch từ các ngân hàng thương mại kéo dài (7-14 ngày đối với giao dịch QR, 30-90 ngày đối với giao dịch thẻ tín dụng).
Do vậy, ngành Y tế Hà Nội đề xuất Nhà nước cần có chính sách đầu tư hạ tầng công nghệ thông tin cho các đơn vị trong ngành Y tế được đồng bộ, có kế hoạch đầu tư, cải thiện đảm bảo đường truyền ổn định hơn nữa, khả năng kết nối 24/24. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, đào tạo cán bộ (ngân hàng) trong thực hiện nghiệp vụ; đảm bảo việc bảo mật thông tin, ứng phó an toàn giao dịch. Có chính sách ưu đãi giảm phí dịch vụ giao dịch ngân hàng cho các đơn vị trong ngành Y tế, hỗ trợ chi phí duy trì thiết bị (POS/QR), đồng thời chuẩn hóa kết nối kỹ thuật. Ngoài ra, cần quy định chỉ tiêu "Thanh toán không dùng tiền mặt" vào tiêu chí chấm điểm thi đua, đánh giá chất lượng (bệnh viện). Quy định chi phí hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt vào cơ cấu giá dịch vụ khám chữa bệnh.
Kim Cương