Người dân thăm khám sức khoẻ định kỳ phòng bệnh hơn chữa bệnh.
Tại Việt Nam, từ năm 2026 mỗi người dân được khám sức khoẻ miễn phí ít nhất một lần mỗi năm không chỉ là chính sách nhân văn mà còn là bước đi tạo thói quen mới cho cộng đồng là chủ động bảo vệ sức khoẻ ngay từ đầu thay vì đợi bệnh tìm đến mình.
Thông qua những thống kê y tế, các bệnh không lây nhiễm hiện chiếm tới hơn 70% gánh nặng tử vong ở nước ta, do vậy phòng bệnh chắc chắn cần thiết hơn chữa bệnh. Đây không chỉ là khẩu hiệu quen thuộc mà còn là chiến lược thiết thực để giảm tải cho các bệnh viện giúp giảm chi phí điều trị và bảo vệ sức khoẻ cộng đồng.
Khoảng 1/5 người trưởng thành ở Việt Nam bị tăng huyết áp nhưng không hề biết mình mắc bệnh, cho đến khi có những biến chứng nguy hiểm ập đến như đột quỵ hay thậm chí là suy tim. Đó là lí do vì sao bệnh tăng huyết áp là kẻ giết người thầm lặng. Hay những bệnh như ung thư vú, ung thư cổ tử cung, ung thư đại trực tràng… nếu như được tầm soát đúng thì cơ hội điều trị khỏi bệnh cao. Trên thực tế, nhiều ca bệnh được phát hiện sớm đã được điều trị dứt điểm hoàn toàn và chi phí chữa bệnh rất nhỏ so với khi bệnh đã tiến triển nặng.
Khám sức khoẻ định kỳ miễn phí là lá chắn nhân văn tạo ra sự bình đẳng trong quyền được chăm sóc sức khoẻ, giúp người dân an tâm hơn trong cuộc sống. Thế nhưng dù các chương trình khám sức khoẻ miễn phí đang dần được triển khai rộng rãi nhưng không phải ai cũng có thói quen đi khám sức khoẻ định kỳ. Nhiều người chỉ đến bệnh viện khi bệnh đã trở nặng.
Trường hợp ông P.X.K phát hiện mắc ung thư tuyến tuỵ cách đây 2 tháng, trước đó ông K vẫn cảm thấy khoẻ mạnh nhưng đến khi bệnh trở nặng ông phải điều trị tích cực. Anh H. (xã Hoà Xá, Hà Nội), người nhà bệnh nhân chia sẻ: "Ông nhà tôi phát hiện bệnh khoảng hơn 2 tháng nay. Trước đó, ông khoẻ nên cũng không đi thăm khám thường xuyên. Khi đến khám tại Bệnh viện đa khoa Vân Đình thì phát hiện ra bệnh đã ở thời kì nặng."
Hay trường hợp bà N.T.P (xã Vân Đình, Hà Nội) cũng từng e ngại đi khám. Khi chỉ có những triệu chứng nhẹ như mệt mỏi thoáng qua, bà tự mua thuốc uống cho đến khi không đỡ mới đến bệnh viện. Bà được phát hiện bị tăng huyết áp, một bệnh lí âm thầm nhưng dễ gây biến chứng nặng nếu không điều trị kịp thời.
"Tôi thấy hoa mắt, chóng mặt nên đi mua thuốc ở ngoài, uống mãi không đỡ nên tôi đến Bệnh viện đa khoa Vân Đình để thăm khám thì được các bác sĩ kết luận là bị tăng huyết áp. Tôi được kê đơn thuốc và uống theo chỉ định của bác sĩ và thấy bệnh đỡ hơn nhiều." – bà P chia sẻ.
Bệnh viện đa khoa Vân Đình triển khai nhiều kỹ thuật mới phục vụ nhu cầu khám chữa bệnh của người dân.
Bác sĩ Nguyễn Thị Thu Thuỷ - Bệnh viện đa khoa Vân Đình cho biết: Chúng tôi gặp rất nhiều bệnh nhân đến khám khi bệnh đã ở giai đoạn muộn, bệnh đã tiến triển nặng thậm chí có biến chứng. Nguyên nhân chủ yếu do người bệnh đi khám bệnh ở giai đoạn có triệu chứng rõ rệt, điều này khiến cho việc điều trị trở lên khó khăn, chi phí điều trị tốn kém, thời gian điều trị kéo dài.
Khám sức khoẻ định kỳ không chỉ giúp phát hiện bệnh sớm mà còn tạo điều kiện để người dân được tư vấn, theo dõi và điều trị đúng hướng. Đây là cách bảo vệ sức khoẻ chủ động, hiệu quả, đồng thời giảm áp lực cho ngành Y tế.
Theo Phó Giám đốc Bệnh viện đa khoa Vân Đình Nguyễn Như Nhị, khi bệnh nhân phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn thì phải can thiệp rất tốn kém về mặt kinh tế. Khám sức khoẻ định kỳ miễn phí cho người dân là một chính sách rất phù hợp và đem lại lợi ích trong tương lai.
Với chủ trương đến năm 2026, mỗi người dân sẽ được khám sức khỏe miễn phí một lần một năm và hướng đến miễn viện phí cơ bản theo quyền lợi bảo hiểm y tế vào năm 2030. Ngành Y tế nhận định, để làm được điều này, y tế cơ sở chính là nền tảng để triển khai. Việc đầu tư cho y tế cơ sở có trọng tâm chính là các trạm y tế xã. Bởi đây là nơi tiếp nhận, quản lý và chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân. Theo Bộ Y tế, chi phí gói khám sức khỏe cho người dân rơi vào khoảng 300 nghìn/người. Vì vậy, việc xây dựng các hạng mục để khám là vô cùng quan trọng
Theo các chính sách quyết định của ngành Y tế trong tương lai, trạm y tế xã sẽ có vai trò mạnh hơn nữa và đảm bảo chủ động trong việc phòng bệnh, khám chữa bệnh miễn phí. Trạm y tế xã sẽ phải tăng cường phòng bệnh để giảm áp lực chuyển người bệnh nặng lên tuyến trên.
Cũng theo tính toán của ngành Y tế, tổng chi phí khám chữa bệnh miễn phí cho người dân mỗi năm sẽ cần khoảng 30 nghìn tỷ. Nguồn này sẽ được tính toán cân nhắc bằng quỹ bảo hiểm y tế và từ ngân sách. Trước mắt, với gần 59 nghìn tỷ kết dư từ quỹ bảo hiểm y tế, dự kiến sẽ đủ để chi trong vòng 2 năm. Y tế cơ sở được coi là nền tảng để nâng cao công tác chăm sóc bảo vệ sức khỏe nhân dân. Để làm được điều này, ngoài việc đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, trong giai đoạn 2025-2030, mỗi năm các địa phương sẽ luân phiên điều động ít nhất 1.000 bác sĩ về trạm y tế xã,
bổ sung bác sĩ cơ hữu để đến năm 2027 mỗi trạm có 4–5 bác sĩ và đến năm 2030 đạt đủ theo chức năng, nhiệm vụ được giao.
Nghị quyết 72 đã chuyển trọng tâm từ "chữa bệnh" sang "phòng bệnh", lấy y tế dự phòng và y tế cơ sở làm nền tảng. Trong đó, việc chủ động thăm khám sức khỏe định kỳ để kịp thời phát hiện sớm bệnh không chỉ giúp người dân có cơ hội được chữa khỏi, mà còn giảm gánh nặng chi phí cho cả người bệnh cũng như hệ thống an sinh.
Hầu hết người dân Việt Nam chỉ đi khám sức khỏe khi đã có bệnh nặng. Lúc này, việc điều trị hiệu quả gần như không khả quan và rất tốn kém. Việc khám sức khỏe định kỳ miễn phí cho người dân là bước tiến quan trọng trong việc dự phòng bệnh, giúp nâng cao sức khỏe nhân dân, giảm áp lực lên hệ thống y tế.
Chủ động khám sức khỏe định kỳ hàng năm không chỉ giúp người dân phát hiện bệnh sớm, nâng cao hiệu quả điều trị mà còn giảm tử vong do phát hiện bệnh muộn, giảm gánh nặng kinh phí lên người bệnh và hệ thống y tế. Điều quan trọng là bảo đảm mọi người dân đều được tiếp cận các dịch vụ y tế thiết yếu, cơ bản mà không phải lo lắng về tài chính; đồng thời tạo sự công bằng, minh bạch trong chăm sóc sức khỏe nhân dân.
Việt Nam