Nội dung tập huấn cho cán bộ mạng lưới chăm sóc sức khỏe sinh sản tại 126 xã, phường trên địa bàn thành phố tập trung vào 5 chủ đề, bao gồm: tổng quan về mãn kinh; thay đổi hình thể, tâm sinh lý ở phụ nữ tuổi tiền mãn kinh - mãn kinh; chẩn đoán và xử trí các rối loạn thường gặp; liệu pháp nội tiết trong thời kỳ mãn kinh; tư vấn, chăm sóc sức khỏe toàn diện cho phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh - mãn kinh.
Mãn kinh là giai đoạn không sinh sản trong cuộc đời của người phụ nữ, là tình trạng hết hẳn kinh nguyệt do sự suy giảm sinh lý, tự nhiên và không hồi phục của hoạt động buồng trứng. Trước khi kết thúc giai đoạn sinh sản (chu kỳ kinh cuối cùng), người phụ nữ thường trải qua thời kỳ tiền mãn kinh. Tuổi mãn kinh tự nhiên trung bình có sự khác nhau giữa các vùng, các quốc gia, các dân tộc.
Mặc dù tuổi tiền mãn kinh, mãn kinh là giai đoạn tự nhiên, sinh lý đã được lập trình sẵn theo di truyền cho từng người. Tuy nhiên, do có sự thay đổi nội tiết, người phụ nữ tuổi tiền mãn kinh, mãn kinh có những thay đổi về hình thể, tâm sinh lý, thậm chí bệnh lý, gây ảnh hưởng nhiều đến sức khoẻ và chất lượng cuộc sống của họ.
Sự sụt giảm nội tiết tố nữ gây ra hàng loạt triệu chứng như: bốc hỏa, mất ngủ, đổ mồ hôi đêm, khô rát âm đạo, giảm ham muốn tình dục, tăng cân, đau nhức cơ xương khớp, loãng xương, rối loạn kinh nguyệt, trầm cảm, giảm trí nhớ và dễ cáu gắt. Ngoài ra, nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như tim mạch, tăng huyết áp, tiểu đường type 2, rối loạn lipid máu và sa sút trí tuệ cũng tăng lên đáng kể ở phụ nữ sau mãn kinh.
Chính vì vậy, việc tư vấn, phát hiện sớm và chăm sóc phụ nữ tuổi tiền mãn kinh – mãn kinh có vai trò quan trọng trong bảo vệ sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Các chuyên gia khuyến nghị phụ nữ trong độ tuổi trung niên cần duy trì lối sống lành mạnh với 6 thành tố của "Y học lối sống": Ăn uống cân đối, ưu tiên rau xanh, trái cây, đậu nành, sữa ít béo, hạn chế thịt đỏ, muối và đường. Tập luyện thể dục thường xuyên, ít nhất 150 phút/tuần để tăng sức khỏe tim mạch và xương. Ngủ đủ giấc, giữ tinh thần tích cực, giảm căng thẳng, duy trì mối quan hệ xã hội tích cực. Không hút thuốc, hạn chế rượu, cà phê, nước ngọt và các thực phẩm chế biến sẵn.
Thông qua lớp tập huấn, đội ngũ cán bộ y tế cơ sở được cập nhật kiến thức, kỹ năng tư vấn, hướng dẫn người dân, đặc biệt là phụ nữ trung niên nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường, chủ động phòng ngừa và điều trị các rối loạn giai đoạn tiền mãn kinh – mãn kinh. Hoạt động này góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng, cải thiện sức khỏe sinh sản và chất lượng dân số, hướng tới một cộng đồng phụ nữ khỏe mạnh và hạnh phúc.
Vũ Thị Huyền Trang (CDC Hà Nội)