TS.BS. Hoàng Văn Kết - Trưởng khoa Hồi sức tích cực Nhi, Bệnh viện Đa khoa Đức Giang
Những ngày gần đây, tại Bệnh viện Đa khoa Đức Giang, số ca bệnh tay chân miệng được ghi nhận có xu hướng tăng nhẹ so với cùng kỳ năm trước. Trung bình mỗi ngày, Khoa Nhi tiếp nhận khoảng 20 trẻ đến khám vì nghi ngờ tay chân miệng, trong đó có khoảng 60% được chẩn đoán xác định. Phần lớn các ca bệnh ở mức độ nhẹ, có thể chăm sóc tại nhà, tuy nhiên cũng có những trường hợp phải nhập viện để theo dõi sát do có biểu hiện cảnh báo.
Vì vậy, để các bậc cha mẹ biết cách phân biệt sớm bệnh tay chân miệng với các bệnh lý thông thường khác. Đồng thời, việc chăm sóc và phòng ngừa thế nào để hạn chế lây lan trong gia đình và cộng đồng cũng là mối quan tâm lớn. Nhằm cung cấp thông tin chính xác và những khuyến cáo cần thiết, phóng viên đã có cuộc trao đổi với TS.BS. Hoàng Văn Kết - Trưởng khoa Hồi sức tích cực Nhi, Bệnh viện Đa khoa Đức Giang.
PV: Thưa bác sĩ, tình hình bệnh tay chân miệng tại Bệnh viện Đức Giang thời gian gần đây như thế nào?
TS.BS. Hoàng Văn Kết: Trong vài tuần gần đây, số trẻ đến khám vì nghi ngờ tay chân miệng có xu hướng tăng. Trung bình mỗi ngày khoa Nhi tiếp nhận khoảng 20 trẻ đến khám vì nghi ngờ tay chân miệng, trong đó khoảng 60% được chẩn đoán xác định và một số ít trường hợp cần nhập viện để theo dõi sát.
So với cùng kỳ năm ngoái, số ca tăng khoảng 15%, phản ánh tính chất dịch bệnh thường gặp trong giai đoạn từ tháng 9 đến tháng 11 trong năm, khi thời tiết nóng ẩm thuận lợi cho virus Coxsackie và Enterovirus 71 phát triển.
PV: Cha mẹ, người chăm trẻ cần chú ý những dấu hiệu nào để phát hiện sớm bệnh cho con, thưa bác sĩ?
TS.BS. Hoàng Văn Kết: Tay chân miệng thường bắt đầu bằng những biểu hiện khá nhẹ nên dễ bị bỏ qua. Trẻ có thể sốt nhẹ khoảng 38–38,5°C, xuất hiện ban đỏ hoặc bọng nước ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, gối, mông. Đặc biệt, loét miệng gây đau khiến trẻ quấy khóc, bỏ ăn. Một số trường hợp kèm mệt mỏi, biếng ăn, chảy nhiều nước bọt.
Các triệu chứng này đôi khi bị nhầm với viêm loét miệng thông thường hoặc dị ứng da. Nếu cha mẹ thấy trẻ có đồng thời nhiều biểu hiện trên, nhất là khi xuất hiện loét miệng và ban ở tay chân, cần đưa trẻ đi khám ngay để được chẩn đoán và hướng dẫn chăm sóc đúng cách.
PV: Bác sĩ có thể cho biết công tác tiếp nhận và điều trị bệnh nhi mắc tay chân miệng tại Bệnh viện Đức Giang hiện nay được triển khai ra sao?
TS.BS. Hoàng Văn Kết: Chúng tôi đã bố trí phòng khám sàng lọc riêng cho bệnh nhân nghi ngờ tay chân miệng để phân luồng ngay từ ban đầu. Những ca nhẹ được hướng dẫn chăm sóc tại nhà, phụ huynh được tư vấn chi tiết về chế độ ăn uống, vệ sinh và hẹn lịch tái khám. Các ca có dấu hiệu cảnh báo được nhập viện điều trị nội trú, theo dõi sát tại khoa truyền nhiễm Nhi. Với những trường hợp nặng có biến chứng thần kinh, tim mạch, hô hấp, bệnh viện sẽ kích hoạt quy trình hồi sức tích cực, đồng thời phối hợp tuyến trên nếu cần thiết.
Song song với đó, công tác kiểm soát nhiễm khuẩn luôn được đặt lên hàng đầu: khử khuẩn bề mặt, giường bệnh, đồ chơi; hướng dẫn phụ huynh và nhân viên y tế rửa tay thường xuyên; hạn chế người nhà ra vào khu điều trị. Những biện pháp này nhằm bảo đảm an toàn, tránh lây nhiễm chéo trong bệnh viện.
PV: Bác sĩ có thể chia sẻ rõ hơn về những biến chứng nguy hiểm của bệnh này?
TS.BS. Hoàng Văn Kết: Bệnh thường diễn tiến lành tính, nhưng cũng có những trường hợp trở nặng rất nhanh. Biến chứng nguy hiểm chủ yếu do Enterovirus 71 gây ra, có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh (viêm não, viêm màng não, co giật, rung giật cơ), tim mạch và hô hấp (viêm cơ tim, phù phổi cấp, sốc).
Cha mẹ cần đặc biệt chú ý đến các dấu hiệu cảnh báo như: sốt cao liên tục không hạ, trẻ giật mình chới với, co giật, run chi; lơ mơ, ngủ gà; thở nhanh, khó thở, tím tái, vã mồ hôi; mạch nhanh, tay chân lạnh. Khi xuất hiện những biểu hiện này, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay để được xử trí kịp thời.
PV: Vậy đâu là những biện pháp phòng bệnh hiệu quả mà phụ huynh nên áp dụng?
TS.BS. Hoàng Văn Kết: Cách phòng bệnh hiệu quả nhất là duy trì vệ sinh cá nhân và môi trường sống. Cha mẹ và người chăm sóc trẻ nên: rửa tay bằng xà phòng cho trẻ và người chăm sóc, đặc biệt trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh; thường xuyên vệ sinh đồ chơi, sàn nhà, tay nắm cửa bằng dung dịch khử khuẩn chứa chlorine; không cho trẻ dùng chung đồ dùng cá nhân như ly, bát, thìa, khăn mặt; khi trẻ mắc bệnh, cần cách ly tại nhà ít nhất 7–10 ngày, không cho trẻ đến trường lớp; giáo viên và nhà trường cần tăng cường giám sát sức khỏe học sinh, kịp thời phát hiện ca bệnh để phối hợp xử lý sớm.
Phòng bệnh tay chân miệng không quá phức tạp, nhưng đòi hỏi sự kiên trì và phối hợp đồng bộ giữa gia đình, nhà trường và cộng đồng. Vì vậy, cha mẹ hãy quan sát con kỹ lưỡng, tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý điều trị theo kinh nghiệm. Khi thấy trẻ có dấu hiệu bất thường, hãy đưa đến cơ sở y tế ngay. Đồng thời, duy trì thói quen vệ sinh trong gia đình và tại trường học chính là "lá chắn" bảo vệ trẻ trước nguy cơ lây nhiễm.
PV: Xin trân trọng cảm ơn bác sĩ!
Mai Trang